Op vakantie in de stad Appingedam (Groningen)

Appingedam - de middeleeuwse stad van Fivelingo

Appingedam is een stadje in het cultuurlandschap Fivelingo, behoort tot de gemeente Eemsdelta en heeft een inwonertal dat tegen de 12 duizend loopt. Het is een kleine stad met een prachtig middeleeuws hart dat de status heeft van beschermd stadsgezicht. Zeer bekend zijn de 'hangende keukens' en die heten zo omdat de keukens letterlijk boven het water van het Damsterdiep hangen. Het laat-middeleeuwse pakhuis verloor gedurende de 19e eeuw haar oorspronkelijke functie waardoor het tot een serie woonhuizen werd verbouwd. Omdat er geen ruimte was voor de keukens heeft men daarom die keukens maar aan de buitenkant geplaatst waardoor ze uit het gebouw steken. U kunt de huizen niet bezichtigen van binnen, alleen van buiten. En ook dat is heel mooi want u kunt ze van dichtbij zien vanaf één van de pittoreske bruggetjes over het Damsterdiep. Behalve het voormalige pakhuis en de schilderachtige bruggetjes zijn er rondom nog meer meer oude straatjes met oude huizen, winkels en horecagelegenheden.

Het oude centrum van de stad is een attractie op zich maar er zijn ook nog musea om te bezichtigen. Leer meer over de geschiedenis in Museum Stad Appingedam, bekijk Gronings zilver in de Groninger Zilverkamer of bezichtig realistische en figuratieve kunst van Rob Møhlmann in het Museum Møhlmann, door hem zelf gemaakt of verzameld. Het museum is gesitueerd in de monumentale Muzeheerd, bij het water aan de rand van Appingedam. Er zijn nog meer in het oog springende historische gebouwen. Denk aan de begin 19e eeuwse synagoge, de oudste van Groningen. Ook vindt u in het stadje de van oorsprong 13e eeuwse Nicolaïkerk met pal daarvoor het prachtige 17e eeuwse raadhuis, vervaardigd in renaissancistische stijl. Appingedam is ook een plaats waar nog een oude synagoge te zien is. Die werd gebouwd aan het prille begin van de 19e eeuw en deed als zodanig dienst tot 1942 toen zeer vele Joden in Nederland systematisch werden afgevoerd naar de werk -en later vernietingskampen van de nazi's. Het pand werd beschadigd tijdens bombardementen en na het opknappen begon het in 1948 dienst te doen als kerk. Nu kun je de ruimte huren voor bijeenkomsten en dergelijke. In het Joodse schooltje er achter kun je overnachten in een b&b. Bekijk daarvoor het volgende tabblad.

Er zijn uiteraard genoeg horecagelegenheden om te gaan eten en drinken. Denk bijvoorbeeld aan Restaurant de Basiliek, Paviljoen Overdiep, Restaurant Gooday, Thee -en Koffieschenkerij Hof van Daam en Aan Tafel waar u terecht kunt voor onder andere lunch en high tea. Het stadje telt ook vijf supermarkten en de nodige andere winkels waaronder twee bakkers. Bij het net genoemde Paviljoen Overdiep kunt u ook meegaan op een rondvaartboot door hartje Appingedam. Kaartjes kunt u kopen bij de VVV, gesitueerd op dezelfde locatie als de Groninger Zilverkamer. Kanovaren kan hier in deze streek bijvoorbeeld vanuit Kanocentrum Wirdumerklap in Wirdumerdraai waar u een kano kunt huren. Dat geldt ook voor de even verderop gesitueerde Camping Ekenstein. Er zijn uiteraard de nodige mogelijkheden om in de omgeving mooi te wandelen en te fietsen. Een fiets huren kan bij Lambeck Tweewielers in Appingedam of verderop bijvoorbeeld bij Landgoed Ekenstein. Hier en in de omgeving vindt er ook een apart soort festival plaats genaamd Terug naar het Begin waar niet alleen muziek, literatuur en andere kunsten centraal staan maar ook het Groningse landschap en de fraaie oude kerken in de omgeving.

In de buurt

Binnen een straal van ongeveer 7 kilometer van het stadje vindt u kleine dorpjes en gehuchten met middeleeuwse kerken als Tjamsweer, Uitwierde, Krewerd, Wirdum, Oosterwijtwerd en Eenum maar ook de kleine havenstad Delfzijl waar u bijvoorbeeld mooi kunt wandelen of fietsen over de zeedijk. Niet veel verder weg zijn meer dorpjes met oude kerken zoals Holwierde, Spijk, Marsum, Zeerijp en Loppersum. Middeleeuwse kerken vindt u bijna overal in deze contreien. Uitwierde, Spijk, Marsum en Loppersum zijn tevens eigenaar van een beschermd dorpsgezicht. Daarnaast is er fraai uitzicht vanuit de toren van Uitwierde, één van de vroegere landmerken in de provincie. Nog wat verder weg zou u bijvoorbeeld de historische Menkemaborg in Uithuizen kunnen bezichtigen, de stad Groningen kunnen bezoeken en een dagtripje kunnen maken naar het eiland Borkum. Die veerboot vertrekt in de Eemshaven. Bekijk het laatste tabblad voor de afstanden tot tal van dorpen, bezienswaardigheden en bezoekersattracties in Noord Groningen. Hieronder kunt u de interactieve kaart van Noord Groningen bekijken. Beweeg de kaart en/of zoom in of uit om locaties in het gehele gebied te vinden.

Uitstapjes met de trein (en bus)

Appingedam heeft als voordeel dat het heel goed per trein te bereiken is. Bekijk wat dat betreft ook het vierde tabblad. Zo kunt u per trein naar de stad Groningen om de grootste stad van Noord Nederland te bezoeken en de havenstad Delfzijl waar je mooi op de zeedijk kunt wandelen. U kunt de bus pakken naar Uithuizen en daar de net al genoemde Menkemaborg in Uithuizen bezichtigen. Houdt wel rekening met het feit dat die dienst uitgevoerd wordt met een 8 persoonsbusje en dat die niet op zondag rijdt. Er is ook de mogelijkheid om de trein te pakken en elders langs deze spoorlijn een mooie wandeling te maken. Bekijk wat dat betreft het derde tabblad.

Interactieve kaart van Appingedam en omgeving

In het geval u de pagina op een smartphone bekijkt:

Bekijk hier de interactieve kaart

6 andere bestemmingen in het omliggende land

Overnachten in Appingedam

Overnachten in de omgeving van Appingedam

Hotel Spoorzicht in Loppersum heeft kamers én appartementen om te boeken. Dit is een selectie van locaties waar u in de buurt kunt verblijven. Veel meer overnachtingslocaties zijn te vinden in het volledige overzicht hotels, b&b's en vakantiehuizen in Noord Groningen.

Wandelroutes in deze streek (ook in te vullen als korte fietsroutes)

Het blauwe cijfer geeft het aantal kilometers aan. In de verslagen ziet u ook veel grote foto's zodat u nog een beter beeld krijgt van deze streek. Beide van onderstaande routes beginnen of eindigen in Appingedam. Het eindpunt/startpunt van die routes vindt u bij een plaats met treinstation vanwaar u snel en zeer frequent naar en van Appingedam kunt reizen. De eerste route is een lange wandeling over het platteland van dit deel van Fivelingo. Onderweg kom je langs uitgestrekte velden en akkers, en langs kleine dorpjes met oude kerken zoals Krewerd en Zeerijp. De tweede wandeling kent hetzelfde eindpunt maar gaat over een ander traject, onder andere over het bosrijke Landgoed Ekenstein en door Garrelsweer. De derde kortere route begint in het havenstadje Delfzijl waarbij je ook nog een stuk over de zeedijk wandelt. Dat geldt ook voor de langere vierde route via het kleine Marsum. Als u een auto heeft dan kunt u logischerwijs elke wandeling doen die in het overzicht Wandelroutes in Noord Groningen terug te vinden is.

Op speurtocht in Appingedam

Dan even wat anders: Damster Wandelingen biedt speurroutes aan door de stad Appingedam. Een prachtige historische stad die je leert kennen aan de hand van een mysterie. Door middel van raadsels en puzzels los je het mysterie op. Een leuke wandeling voor iedereen die van speuren houdt.

Damster Wandelingen

In combinatie met de trein (en bus)

Het openbaar vervoer is in Appingedam prima geregeld. U kunt zeer frequent gebruik maken van de trein waardoor u ook als u geen auto tot uw beschikking heeft elders in Noord Groningen wandelroutes kunt beginnen. Hieronder volgen routes die beginnen in dorpen die langs de spoorlijn Groningen - Delfzijl liggen. Loppersum heeft een treinstation maar het Rondje Loppersum zou u eventueel ook kunnen beginnen en eindigen met een korte busrit. Kies dan lijn 6 naar Groningen en stap dan al vrij snel uit bij halte Eekwerd om naar Landgoed Ekenstein te wandelen, een locatie die ook aan die route gelegen is. Die bushalte is gesitueerd bij de provinciale weg. Steek de provinciale weg over en kies al snel links het wandelpad door het bos. Dat leidt u langs Borg Rusthoven naar het landgoed, hotel en restaurant. Om het Rondje Bierum te kunnen lopen dient u de bus te pakken. Buslijn 41 rijdt naar Uithuizen en stopt ook in Holwierde, Bierum en Spijk, drie dorpjes die op de wandelroute liggen. Die bus rijdt regelmatig maar houd er rekening mee dat er meestal een kleiner 8-persoonsbusje rijdt. Rijdt niet op zondag.

Fietsroutes in deze streek

Er zijn tal van routes te rijden over rustige landelijke wegen en fietspaden. Vanuit Appingedam kun je wat dat betreft verschillende kanten op. U kunt de bovenstaande wandelroutes ook (grotendeels) als fietsroutes gebruiken. Hieronder staan wat langere trajecten. De eerste gaat door het zuidelijke deel van cultuurlandschap Fivelingo waarbij je door de twee kleine steden (dus ook Appingedam) fietst maar waarbij je ook over de zeedijk en mooi platteland rijdt. De tweede route gaat niet door dit stadje. Het dichtstbijzijnde punt (het gehucht Nijenklooster) ligt echter maar drie kilometer verderop. Het gebied dat een eind verder ten zuiden van Appingedam ligt wordt op deze website over Noord Groningen niet behandeld maar daar zou u uiteraard ook een tochtje kunnen maken. Denk bijvoorbeeld aan een route door natuurgebied Tetjehorn bij het Schildmeer en de plaatsen daaromheen als Overschild en Steendam.

Met het openbaar vervoer

Trein: Appingedam is prima per trein te bereiken. Het ligt aan de spoorlijn tussen de stad Groningen en Delfzijl. De trein (Arriva) rijdt twee keer per uur, op zondag één keer per uur. Dit is de spoorlijn Groningen (hoofdstation), Groningen Noord, Sauwerd, Bedum, Stedum, Loppersum, Appingedam, Delfzijl West, Delfzijl.


Bus: er rijden bussen van Qbuzz naar en van Appingedam:

Lijn 6: Groningen - Delfzijl via Garmerwolde, Ten Boer, Ten Post, Garrelsweer, Wirdum, Eekwerd en Appingedam. Rijdt twee keer per uur. Op zondag één keer per uur. Let er wel op dat de bushaltes van Wirdum en Eekwerd bij de provinciale weg gesitueerd zijn en dat je daarna nog een kilometer moet lopen naar de plaatsjes. Stap uit bij halte Eekwerd om naar Landgoed Ekenstein te wandelen. Dat is één kilometer. Steek de provinciale weg over en kies al snel links het wandelpad door het bos. Dat leidt u langs Borg Rusthoven naar het landgoed, hotel en restaurant.

Lijn 41: Appingedam - Uithuizen via Holwierde, Bierum, Spijk, Eemshaven, Roodeschool en Uithuizermeeden. Rijdt één keer per uur, niet op zondag. Rit wordt uitgevoerd met een 8 persoonsbus.


Bekijk dienstregelingen: NS (ook voor Arriva diensten) | QBuzz

Afstanden vanaf Appingedam gerekend (een selectie)

Oost/noordoost/noord:

Het dorpje Uitwierde = 5 km
Het havenstadje Delfzijl = 6 km
Het dorpje Marsum = 4 km
Het dorpje Krewerd = 4,5 km
Het dorpje Spijk = 11,5 km
Veerbootterminal Eemshaven (voor de boot naar Borkum) = 24,5 km


Noordwest:

Het dorpje Oosterwijtwerd = 5 km
Het dorpje Eenum = 7 km
Het dorp Loppersum = 9 km
Het dorpje Zeerijp = 9 km
Museum Helmantel (Westeremden) = 12,5 km
Het dorpje Middelstum (en ook Landgoed Ewsum) = 16,5 km
Menkemaborg (Uithuizen) = 19 km
Openluchtmuseum Het Hoogeland (Warffum) = 27 km
Noordpolderzijl en bruincafé ’t Zielhoes = 29 km
De Noordkaap = 26 km
Het dorpje Eenrum (en oa. Abraham's Mosterdmakerij) = 31 km
Zeehondencentrum Pieterburen = 34,5 km
Veerboootterminal Lauwersoog (boot naar Schiermonnikoog) = 52,5 km
Nationaal Park Lauwersmeer = 46 km


West/zuidwest:

Het dorpje Wirdum 5,5 km
Het dorpje Stedum 13 km
Het dorp Winsum = 25 km
Het dorpje Garnwerd = 30,5 km
Het dorpje Ezinge (en ook Museum Wierdenland) = 35 km
Het gehucht Oostum = 32 km
Kloostermuseum St Bernardushof (Aduard) = 35 km
De stad Groningen = 25,5 km
Het dorpje Niehove = 42 km
Landgoed Verhildersum (Leens) = 35 km
De Theefabriek (Houwerzijl) = 39 km
Het dorp Zoutkamp (en het Visserijmuseum) = 42 km

Filmpjes

Filmpje 1 is gemaakt bij de Hangende Keukens in het centrum van Appingedam en ook op filmpje 2 zijn de keukens nog even te zien. De tweede begint in de Solwerderstraat en eindigt bij de keukens. Filmpje 3 is gemaakt op Landgoed Ekenstein op enkele kilometers afstand. Kijk wat dat betreft ook op tabblad twee want u kunt daar overnachten. De videos zijn gemaakt in de zomer van 2021. Filmpje 4 is gemaakt bij Museum Møhlmann, begin oktober 2021.