Een tocht door de Graanschuur van Nederland
Fietsen:
Dit is een route door het noordelijke deel van het Hogeland van Groningen waar veel fraaie boerderijen te zien zijn. In deze streek
is in de 19e en 20e eeuw zeer goed verdiend door de herenboeren met hun grote landbouwarealen. De percelen rondom deze dorpen en helemaal
in de Uithuizerpolder zijn namelijk behoorlijk groot. Met name tijdens
de eerste helft van de route zijn veel fraaie exemplaren te zien: met name herenboerderijen van het Hogelandse type (sommigen bepleisterd), maar ook meerdere stijlvolle
Oldambster boerderijen en enkele fraai villaboerderijen.
Dit gebied herbergt veel van dit soort
monumentale boerderijen. Veel zijn er te zien tijdens het eerste
deel van de route, namelijk aan de Wadwerderweg in Wadwerd, aan de Streeksterweg in de Streek en 't Lage van de Weg en aan de Oude Dijk in
Uithuizen.
Het Hogeland van Groningen (en ook zeker het Oldambt dat hier op de website niet behandeld wordt) was en is de graanschuur van
Nederland. Hier wordt veel tarwe verbouwd.
De tweede helft van de route (vanaf Uithuizermeeden) kom je wat minder boerderijen tegen (nog steeds genoeg) maar daar staat tegenover dat je twee bekende industriële gebouwen passeert
die verband houden met de agrarische industrie. De eerste is de Waddenmolen, vroeger bekend als 't Hoogeland en gesitueerd bij het spoor en in het hart van Uithuizermeeden.
Dit is één van de grootste meelfabrieken (en bloem) van het land en dat is logisch gezien het feit dat dit deel van het Hogeland onderdeel uitmaakt van
de graanschuur van Nederland. Een andere industriële blikvanger is de graansilo Hunsingo in Uithuizen. Deze staat aan de Havenweg richting Doodstil.
In Uithuizen staan ook enkele boerderijen die het vermelden waard zijn omdat ze een andere functie hebben of hebben bekleed: als je het dorp binnenfietst vanuit Uithuizermeeden dan zie je
aan de andere kant van de Dingeweg een antiekboerderij staan. Dat is Boerma's Antiekhoeve. Niet veel verderop kom je bij de Menkemaborg,
een historische bezoekersattractie met borg, tuin en ook schathoes dat dienst doet als restaurant. Het schathoes was de plek waar vroeger
het vee verbleef. Tegenover de Menkemaborg staat een flinke boerderij die vroeger nog een museum huisvestte: het Oorlogsmuseum 1939-1945.
Dat bestaat dus niet meer. Het fietsen gebeurt op fietspaden en met name rustige wegen. Vanaf Uithuizermeeden wordt de dichtheid aan boerderijen
minder maar er komen ook daarna nog de nodige mooie exemplaren voorbij. Het landschap bestaat hier uit akkerland, zowel ten noorden als ten
zuiden van de spoorlijn. Alleen bij Helwerd (vlakbij Usquert) tref je wat weiland aan. Let onderweg ook op de weidse uitzichten, met name
richting de uitgestrekte noordelijke polders. Aan de Hefswalsterweg (meest noordelijke traject) staan ook verschillende boerderijen waaronder
een paar stijlvolle. Vlakbij Hefswal en Uithuizermeeden kun je overigens overnachten op een boerderij
en dat is de Lentemaheerd. Zie daarvoor het derde tabblad of de interactieve kaart. Op de website staat overigens ook een
boerderijenroute door het Reitdiep -en Centrale Woldgebied, zuiderlijker gelegen gebieden in Noord Groningen.
Die streken zijn qua landschap en type boerderijen significant anders omdat het qua landgebruik hoofdzakelijk veeteeltgebieden zijn. Misschien leuk om ook eens te volgen om het contrast
te ervaren.
Wandelen: de route van 35 kilometer is uiteraard wat veel gevraagd voor een wandelaar. Als je dat ook vindt dan adviseer ik je
het eerste deel van Warffum naar Uithuizen of Uithuizermeeden te lopen. Bekijk het tweede tabblad voor de mogelijkheden. Je kunt
in dit gebied eenvoudig terug per trein, in verschillende dorpen. Aan de
Wadwerderweg richting Usquert, daarna
over de Streeksterweg richting Uithuizen en ook boven dat dorp aan de Oude Dijk staan verschillende stijlvolle of zelfs statige hereboerderijen,
soms met slingertuin. Eén van die villaboerderijen aan de Oude Dijk behoort toe aan Marte Röling, een bekende kunstenares die hier al decennia lang woonachtig is.
Niet geheel onbelangrijk om te vermelden: in zowel Warffum als Uithuizen kun je een fraaie historische attractie
bezichtigen, namelijk het Openluchtmuseum het Hoogeland en de Menkemaborg.
Bovenstaande foto's zijn gemaakt in verschillende seizoenen: een aantal eind maart en half april maar ook enkelen eind mei, juli, december en februari.
De foto's laten alleen boerderijen zien met af en toe zicht op een uitgestrekte akker of rentenierswoning (of villa) maar weet dat er ook andere locaties
zoals de beschermde dorpsgezichten, kerken en de musea de moeite waard zijn. Kijk daarvoor vooral op de interactieve kaart of op de pagina's
hieronder. De aanwezigheid van herenboeren in dit gebied heeft in de 19e en 20e eeuw ook geresulteerd in de bouw van fraaie villa's en rentenierswoningen waar
deze welvarende boeren in ruste rentenierden. Dat is vooral goed te zien in het hart van Usquert waar naast boeren ook rijke notabelen villa's lieten bouwen.
Let bijvoorbeeld op de imposante maar helaas in niet al te mooie staat verkerende Villa Wadwerda aan de Wadwerderweg in Wadwerd maar ook op de recent gerenoveerde Villa Barmerhoek in het kleine Doodstil (ook bekend onder de naam burgermeestersvilla) die ook in opdracht gebouwd
werd door een rijke landbouwer. Op weg naar Doodstil ziet u ook de statige Maarlandhoeve, een Hogelandster boerderij, dus met een dwarshuis.
Meer info over deze dorpen
Interactieve kaart van de route (en omgeving)
Alle afzonderlijke boerderijen staan niet op de kaart, die zul je stuk voor stuk zien passeren
als je de route volgt. Tijdens de fietstocht of wandelroute kom je echter ook langs andere interessante
locaties waaronder twee historische attracties van formaat.
In het geval u de pagina op een smartphone bekijkt:
Bekijk hier de interactieve kaart
Route en kaart: Warffum - Warffum
Deze fietsroute van 35 kilometer start en eindigt in het dorp Warffum maar je kunt uiteraard elke plaats langs het traject uitkiezen als plek op te beginnen, zoals
Usquert, Uithuizen en Uithuizermeeden.
Wandelen: als je gaat wandelen dan is 35 kilometer waarschijnlijk veel te lang. Het advies is dan om het noordelijke traject van Warffum
naar Usquert, Uithuizen of Uithuizermeeden te volgen en dan de trein terug te pakken. Die rijdt namelijk elk half uur (elk uur op zondag).
Met name tussen Warffum en Uithuizen zijn veel prachtige monumentale boerderijen te zien. Warffum - Usquert = 5 kilometer. Warffum - Uithuizen = 9 km.
Warffum - Uithuizen (via de Oude Dijk) = 14 km. Warffum - Uithuizermeeden = 13,5 km. Warffum - Uithuizermeeden (via Hefswal) = 16,5 km.
De blauwe stippen op de kaart geven de locaties aan van de treinstations.
Handig voor op de smartphone onderweg:
Bekijk hier de interactieve (in te zoomen) kaart van de route
Misschien handig:
GPX bestand van de route
Read in English?